In 1997 heeft een peiling van milieuhinder in de provincie Utrecht plaatsgevonden, in opdracht van de Provincie Utrecht (Van Dongen en Vos, 1998). De gegevens zijn gebaseerd op 1074 respondenten, die telefonisch zijn ondervraagd. Hierdoor is gewerkt met een beperkt aantal antwoordcategorieën, namelijk niet hinderlijk, een beetje hinderlijk, hinderlijk en erg hinderlijk. De Utrechtse gegevens uit de Inventarisatie Verstoringen '98 zijn gebaseerd op 239 respondenten.

In tabel 8.2 is de (erge) hinder van diverse geluidbronnen weergegeven in beide studies. Bij de verwerking tot hinderscores is dezelfde procedure gehanteerd (zie bijlage 6) als voor het onderhavige onderzoek, zodat de hier gepresenteerde cijfers direct vergelijkbaar zijn.
De bevindingen in Verstoringen '98 liggen in grote lijnen hoger dan de hinderscores in de Peiling '97. De meeste verschillen zijn echter statistisch niet significant.
Bij een aantal geluidbronnen is de hinder in het huidige onderzoek beduidend groter. Voor de verschillen in hinder door geluiden van rangeerterreinen en door fabrieken of bedrijven kan de ongelijksoortige vraagstelling verantwoordelijk zijn. Bij een klein aantal bronnen is in dit onderzoek een lagere hinderscore gemeten dan in de Peiling '97. De oorzaken voor deze verschillen zijn onduidelijk. Waarschijnlijk zijn toevalligheden (mede) verantwoordelijk voor de variatie in de bevindingen. Daarnaast kan niet worden uitgesloten dat het verschil in gebruikte onderzoekmethoden (face to face versus telefonisch) enige invloed heeft.

Tabel 8.2 Hinder en erge hinder van geluid in de provincie Utrecht, vergeleken met Peiling Milieuhinder Utrecht '97

In tabel 8.3 zijn de hinderpercentages voor geur en trillingen opgenomen. Ook hier is sprake van verschillen in hinder, die deels zijn ontstaan uit variërende benoeming van bronnen. Voor de grote discrepantie tussen de percentages voor geurhinder van riolering is geen verklaring voorhanden.
Nogmaals moet worden gesteld dat de representativiteit van de Utrechtse steekproef niet is gegarandeerd, vanwege het feit dat de steekproef landelijk dekkend is gemaakt. Op lokaal niveau kunnen hierdoor afwijkingen optreden, die onder meer zichtbaar kunnen worden in de hinderscores voor de provincie.

Tabel 8.3 Hinder en erge hinder van trillingen en geuren in de provincie Utrecht, vergeleken met

bevindingen in Peiling Milieuhinder Utrecht '97

De milieubeleving in Zuid-Holland wordt tweejaarlijks gemonitord in opdracht van de provincie. Voor een vergelijking van gegevens wordt gebruik gemaakt van het onderzoek Milieubeleving Zuid-Holland 1998 (Kamphuis, 1998). De Zuid-Hollandse monitor is gebaseerd op antwoorden van 2370 respondenten, verkregen in face to face gesprekken. De steekproef is niet onwillekeurig (at random) getrokken uit de gehele Zuid-Hollandse bevolking. De nadruk ligt op de Rijnmondregio met daarnaast nog een aantal locaties met een meer dan gemiddelde milieubelasting. De bevindingen zijn veelal gespecificeerd voor de verschillende deellocaties binnen het onderzoek. In het onderhavige onderzoek zijn 898 personen uit Zuid-Holland vertegenwoordigd.

Gevraagd is onder meer naar hinder in de woning of in de woonomgeving, een vraagstelling die is ontleend aan het (voormalig) Doorlopend Leefsituatie Onderzoek van CBS. De mate van hinder kan worden weergegeven in de antwoordcategorieën ja vaak, ja regelmatig, ja soms, nee nooit. Gewerkt is in tabel 8.4 met de samengenomen categorieën vaak, regelmatig en soms in het Zuid-Hollandse onderzoek en de categorieën altijd en soms in het onderhavige onderzoek.
De hinder van industriële geuren en verkeersgeluiden in de Rijnmondregio en in de Zuid-Hollandse populatie van het onderhavige onderzoek is vergelijkbaar. Voor de overige hinderbronnen is in de Rijnmond sprake van (bijna) twee keer zo grote hinderscores. Dit is niet verwonderlijk, gezien het industriële karakter van de Rijnmond en de selectie van de steekproefgebieden (meer dan gemiddeld belaste locaties), vergeleken met het geheel van de provincie Zuid-Holland.

Tabel 8.4 Hinder van verstoringen in de provincie Zuid-Holland, vergeleken met Onderzoek Milieubeleving Zuid-Holland '98.

In tabel 8.5 is een aantal aspecten die de leefbaarheid van de woonomgeving (kunnen) bepalen weergegeven. De gemiddelde rapportcijfers (0 = zeer slecht, 10 = uitmuntend, vraag J1) liggen in het onderhavige onderzoek steeds hoger dan in (elk van de locaties van) de Zuid-Holland monitor, dat wil zeggen dat een meer positieve beoordeling wordt gegeven. Daartegenover staat dat het percentage met 'onvoldoende' score (5 of lager) in het onderhavige onderzoek steeds even hoog (of zelfs hoger) ligt als in de slechtst scorende locatie van de Zuid-Hollandse milieumonitor.

Tabel 8.5 Leefbaarheidsaspecten in de provincie Zuid-Holland, rapportcijfers vergeleken met Onderzoek Milieubeleving Zuid-Holland '98.

Tevredenheid met woonomgeving
Gevraagd is de tevredenheid met de woonomgeving te beoordelen, in dit onderzoek door een 11 puntsschaal van helemaal niet tevreden tot heel erg tevreden, in het Zuid-Hollandse onderzoek met een gelabelde vijfpuntsschaal van ontevreden tot buitengewoon tevreden.
In het Zuid-Hollandse onderzoek is de tevredenheid met de eigen woonomgeving over het algemeen groot: 51% is buitengewoon of zeer tevreden, 11% is niet zo tevreden of ontevreden.
In het inventarisatieonderzoek is door 11% van de respondenten uit Zuid-Holland 'ontevreden' gescoord (5 of minder), 'zeer tevreden' (8-10) door 48%. Deze verdeling lijkt derhalve sterk overeen te komen met die uit de Zuid-Hollandse milieumonitor.